โรคแพ้ภูมิตัวเอง SLE (โรคพุ่มพวง)

• พบได้ในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
• พบบ่อยในช่วงวัยเจริญพันธุ์ 15 – 45 ปี
• ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด คาดว่าเกิดจากปัจจัยทางกรรมพันธุ์ ร่วมกับการกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อม เช่นแสงแดด, ยา, การติดเชื้อ ฯลฯ​

​

อาการของโรค

     โรคนี้อาจส่งผลให้เกิดความเสียหายต่ออวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายได้ อาการที่พบได้บ่อย ประกอบด้วย:

• อ่อนเพลีย มีไข้

• ปวดข้อ ข้อติด แข็ง ฝืด ขาบวม

• พบผื่นผิวหนัง แพ้แสงแดด มีแผลในปาก และผมร่วง

• ปัสสาวะเป็นฟอง หรือมีเลือดปน ความดันโลหิตสูง หนังตาบวมหลังตื่นนอน

• น้ำหนักเพิ่มขึ้น ปัสสาวะออกน้อยลง ไตทำงานลดลง

• เม็ดเลือดขาวต่ำ มีภาวะซีด เกล็ดเลือดต่ำ

• หายใจลำบาก

• ตาแห้ง

• สับสน และมีความบกพร่องทางความสามารถของสมอง (Disorientation and cognitive impairment)

​

การตรวจวินิจฉัยโรค
     โรค SLE เป็นโรคที่วินิจฉัยได้ยากเนื่องจากลักษณะบ่งชี้และอาการของแต่ละผู้ป่วยแตกต่างกันมาก ซึ่งอาการของโรค SLE อาจเปลี่ยนแปลงไปตามเวลา พร้อมทั้งมีอาการคล้ายกับโรคอื่นอีกมากมาย โรค SLE จึงไม่สามารถวินิจฉัยได้ด้วยการตรวจเพียงชนิดเดียว การวินิจฉัยจะประเมินจากผลการตรวจเลือดและปัสสาวะ ลักษณะอาการ สัญญาณบ่งชี้

​

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
     การตรวจเลือดและปัสสาวะทางห้องปฏิบัติการ มีรายการตรวจดังนี้:

• การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC) - การตรวจวิเคราะห์ เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด รวมถึงเม็ดเลือดแดง และฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโมเลกุลที่จับตัวกับออกซิเจนในเซลล์เม็ดเลือดแดง

• ค่าอักเสบในร่างกาย (ESR, CRP) – อัตราที่สูงกว่าปกติบ่งบอกถึงภาวะการอักเสบเรื้อรังในระบบต่างๆของร่างกาย เช่น โรค SLE

• การตรวจการทำงานของตับและไต (LFT & RFT) - การตรวจเลือดสามารถประเมินประสิทธิภาพการทำงานของตับและไต ซึ่งโรค SLE อาจทำให้อวัยวะเหล่านี้มีการทำงานผิดปกติได้

• การตรวจวิเคราะห์ปัสสาวะ (UA) – การตรวจตัวอย่างปัสสาวะอาจแสดงให้เห็นว่ามีโปรตีนสูงขึ้นหรืออาจพบเม็ดเลือดได้

• การตรวจภูมิคุ้มกันต่อร่างกายตัวเอง เช่น ANA (antinuclear antibody), Anti-dsDNA, Antiphospholipid antibody และ Anti-Sm antibody เป็นต้น

​

การดูแลตัวเอง

• หลีกเลี่ยงแสงแดด

• พักผ่อนให้เพียงพอ ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย ไม่เครียด

• ยากดภูมิคุ้มกันเป็นส่วนสำคัญในการความควบคุมไม่ให้โรคกำเริบ ผู้ป่วยควรรับประทานยาสม่ำเสมอ ไม่ควรหยุดยา ลดยา หรือซื้อยารับประทานเอง

• เนื่องจากการรับประทานยากดภูมิอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ จึงควรล้างมือเป็นประจำ สวมใส่หน้ากากในที่แออัด รับประทานอาหารปรุงสุก สะอาด

• พบแพทย์สม่ำเสมอ

​

โรค SLE เป็นโรคที่ยังไม่พบวิธีรักษาให้หายขาด แต่การปฏิบัติตัวที่ดีของผู้ป่วย และการให้ความร่วมมือกับแพทย์ผู้รักษา จะสามารถควบคุมมิให้โรคกำเริบและใช้ชีวิตอย่างมีความสุขเหมือนคนปกติได้